MẬT ONG NGUYÊN CHẤT KHÔNG QUA CHẾ BIẾN VÀ MẬT ONG ĐÃ QUA CHẾ BIẾN

Có nhiều tranh cãi xung quanh loại mật ong nào – nguyên chất không qua chế biến hay đã qua chế biến – là lành mạnh nhất. Sau đây chúng ta hãy cùng tìm hiểu nhé.

1. MẬT ONG NGUYÊN CHẤT KHÔNG QUA CHẾ BIẾN (RAW HONEY)

Mật ong nguyên chất được mô tả như là loại mật ong “ngay trong tổ ong” (1).

Mật ong nguyên chất được lấy trực tiếp từ tổ ong, sau đó chỉ được lược sơ qua 1 tấm lưới lọc bằng vải hoặc nylon để loại bỏ các tạp chất như sáp ong và những con ong chết (2).

Mật ong sau khi được lọc sơ như trên, đem đi đóng chai và có thể sử dụng ngay. Ta gọi đó là mật ong nguyên chất chưa qua chế biến.

2. MẬT ONG ĐÃ QUA CHẾ BIẾN (COMMERCIAL/REGULAR HONEY)

Trước khi được đóng chai, mật ong đã qua chế biến (mật ong thương mại) được xử lý 1 vài bước trước đó như là quá trình diệt khuẩn và thanh lọc (1).

Diệt khuẩn (khử trùng) là một quá trình phá hủy các men trong mật ong bằng cách sử dụng nhiệt độ cao. Điều này giúp kéo dài thời hạn sử dụng và làm mật ong óng mượt hơn (2).

Bên cạnh đó, quá trình lọc tiếp tục loại bỏ các tạp chất như các mảnh vụn và bong bóng khí sao cho mật ong ở dạng chất lỏng trong suốt lâu hơn. Điều này mang tính thẩm mỹ cao đối với nhiều người tiêu dùng (2).

Do đó một số mật ong thương mại thường được xử lý thêm quá trình siêu lọc. Quá trình này tiếp tục tinh chế để làm mật ong trong suốt và mịn hơn, nhưng nó cũng có thể loại bỏ các chất dinh dưỡng có lợi như phấn hoa, enzyme và chất chống oxy hóa (2) (3) (4).

Hơn nữa, một số nhà sản xuất có thể thêm đường hoặc chất tạo ngọt vào mật ong để giảm chi phí.

3. SỰ KHÁC BIỆT CHÍNH GIỮA MẬT ONG NGUYÊN CHẤT VÀ MẬT ONG THƯƠNG MẠI LÀ GÌ?

Sau khi đã giới thiệu ở trên, ta cũng đã nắm sơ qua sự khác biệt là gì, dẫn đến sự khác biệt về chất lượng. Và dưới đây là những khác biệt chính giữa mật ong nguyên chất và mật ong thương mại:

a. Mật ong nguyên chất giàu chất dinh dưỡng hơn

Mật ong nguyên chất chứa nhiều loại chất dinh dưỡng khác nhau.

Nó có khoảng 22 axit amin (amino acids), 31 khoáng chất khác nhau và một loạt các vitamin và enzyme. Tuy nhiên, các chất dinh dưỡng chỉ có một lượng nhỏ (5) (6) (7).

Điều ấn tượng nhất về mật ong nguyên chất là nó chứa gần 30 loại hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học. Chúng được gọi là polyphenol, và vai trò của chúng là chất chống oxy hóa (3) (8) (9).

Nhiều nghiên cứu đã liên kết những chất chống oxy hóa với những lợi ích sức khỏe là cực kỳ ấn tượng, bao gồm giảm viêm loét, giảm nguy cơ mắc bệnh tim và một số bệnh ung thư (6) (10) (11).

Ngược lại, mật ong thương mại có thể chứa ít chất chống oxy hóa hơn do phương pháp chế biến.

Ví dụ, một nghiên cứu so sánh các chất chống oxy hóa trong mật ong nguyên chất và mật ong thương mại từ một thị trường địa phương. Họ phát hiện ra rằng mật ong nguyên chấ chứa nhiều chất chống oxy hóa cao gấp 4.3 lần so với các loại mật ong đã qua chế biến (3).

Thật thú vị, một nghiên cứu không chính thức của Ủy ban Mật ong Quốc gia Hoa Kỳ cho thấy mật ong được chế biến ít nhất có thể thì chứa hàm lượng chất chống oxy hóa và khoáng chất tương tự như mật ong nguyên chất.

b. Hầu hết mật ong thương mại không chứa bất kỳ phấn hoa nào

Những con ong đi từ hoa này đến hoa khác để thu thập mật hoa và phấn hoa.

Mật hoa và phấn hoa được đưa trở lại tổ ong, nơi chúng được “đóng gói” vào tổ ong và cuối cùng trở thành nguồn thức ăn cho những con ong (12).

Phấn hoa từ ong lấy được giàu chất dinh dưỡng đáng ngạc nhiên và chứa hơn 250 chất, bao gồm vitamin, axit amin, axit béo thiết yếu, chất dinh dưỡng micro và chất chống oxy hóa (13).

Trong thực tế, Bộ Y tế Liên bang Đức công nhận phấn hoa ong được làm thuốc (14).

Phấn hoa ong có liên quan đến nhiều lợi ích sức khỏe rất ấn tượng. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nó có thể giúp chống viêm và cải thiện chức năng gan. Nó cũng có các đặc tính có thể giúp chống lại bệnh tim và đột quỵ (15).

Thật không may, phương pháp xử lý mật ong như quá trình xử lý nhiệt và siêu lọc có thể loại bỏ phấn hoa ong (2).

Ví dụ, một nghiên cứu không chính thức đã phân tích 60 mẫu nhãn hiệu mật ong thương mại ở Mỹ và phát hiện ra rằng hơn 75% tất cả các mẫu không chứa phấn hoa.

c. Mật ong thương mại có thể có đường hoặc chất làm ngọt

Khoảng 180 triệu kg mật ong được tiêu thụ ở Mỹ mỗi năm (16).

Bởi vì nhu cầu sử dụng mật ong rất phổ biến, rất khó để đáp ứng thị trường có nhu cầu cao từ các nhà cung cấp địa phương. Đây là lý do tại sao khoảng 70% mật ong tiêu thụ ở Mỹ được nhập khẩu (17).

Tuy nhiên, có mối quan ngại nghiêm trọng trên toàn thế giới về mật ong thương mại bị ô nhiễm với đường hoặc chất làm ngọt khác như xi-rô fructose cao (18) (19) (20).

4. HẦU HẾT CÁC LỢI ÍCH SỨC KHỎE ĐƯỢC QUY VỀ MẬT ONG NGUYÊN CHẤT

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nó có thể giúp giảm các yếu tố nguy cơ cho bệnh tim như huyết áp và cholesterol, cải thiện việc chữa lành vết thương và thậm chí điều trị ho (21) (22) (23).

Tuy nhiên, có khả năng những lợi ích sức khỏe này chủ yếu liên quan đến mật ong nguyên chất, vì nó có chứa nhiều chất chống oxy hóa và các thành phần có lợi khác.

Một trong những thành phần này là một loại enzyme gọi là glucose oxidase. Enzyme này giúp tạo ra các phân tử có đặc tính kháng khuẩn và vi trùng (24).

Thật không may, enzyme này có thể bị phá hủy bởi các quá trình như nhiệt nóng và lọc (2).

Ngoài ra, chưa thật sự chính xác nếu mật ong được chế biến ít nhất có thể thì chứa hàm lượng chất chống oxy hóa và khoáng chất tương tự như mật ong nguyên chất.

Ví dụ, một nghiên cứu không chính thức phát hiện ra rằng mật ong được xử lý tối thiểu có mức độ chống oxy hóa tương tự như mật ong nguyên chất, nhưng ít enzyme hơn đáng kể.

Nếu bạn muốn chắc chắn để có được tất cả các lợi ích sức khỏe, thì nên chọn mật ong nguyên chất.

5. MẬT ONG NGUYÊN CHẤT KHÔNG GIỐNG NHƯ MẬT ONG HỮU CƠ (ORGANIC)

Mật ong nguyên chất và mật ong hữu cơ phải tuân thủ các quy định khác nhau ở các quốc gia khác nhau.

Mật ong được phân loại là nguyên chất thì không được phép diệt trùng hoặc chế biến.

Ngược lại, mật ong hữu cơ chỉ đơn giản là đến từ một trang trại nuôi ong đáp ứng các tiêu chuẩn chăn nuôi hữu cơ của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) (25).

Điều này có nghĩa là ong, hoa và mật ong không được phép tiếp xúc với thuốc trừ sâu, hóa chất và các yếu tố khác đi ngược lại các tiêu chí của USDA.

Tuy nhiên, không có luật lệ cụ thể nào nói rằng mật ong hữu cơ không thể được diệt khuẩn hoặc xử lý. Ở Mỹ, điều này có nghĩa là mật ong hữu cơ cũng có thể được diệt trùng và xử lý.

6. NGUY CƠ, RỦI RO KHI ĂN MẬT ONG NGUYÊN CHẤT

Mật ong nguyên chất có thể chứa bào tử của vi khuẩn Clostridium botulinum.

Vi khuẩn này đặc biệt có hại cho trẻ sơ sinh, trẻ em dưới một tuổi và phụ nữ mang thai. Nó có thể gây ngộ độc trúng độc thịt, dẫn đến tê liệt đe dọa tính mạng (26) (27).

Tuy nhiên, ngộ độc thịt là rất hiếm ở người lớn khỏe mạnh và trẻ lớn hơn. Khi cơ thể già đi, ruột phát triển đủ để ngăn chặn các bào tử botulinum phát triển.

Điều đó có nghĩa là, nếu bạn gặp tác dụng phụ như buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy ngay sau khi ăn mật ong nguyên chất, bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức.

Lưu ý rằng mật ong thương mại cũng có thể chứa bào tử Clostridium botulinum. Điều này có nghĩa là trẻ sơ sinh, trẻ em dưới một tuổi và phụ nữ mang thai cũng nên tránh nó.

7. CÁCH CHỌN MUA MẬT ONG CHẤT LƯỢNG TỐT NHẤT CHO SỨC KHỎE

Mật ong chất lượng nhất là mật ong nguyên chất không qua chế biến - không được khử trùng và lọc, một quá trình có thể làm giảm chất dinh dưỡng của mật ong.

Mặc dù mật độ xử lý tối thiểu không phải là xấu, nhưng thật khó để biết được những loại mật ong nào được xử lý tối thiểu mà không được kiểm tra trước đó.

Nếu bạn muốn một mật ong được chế biến tối thiểu, tốt nhất là mua mật ong từ một người nuôi ong địa phương, vì chúng ít có khả năng bị siêu lọc.

8. KẾT LUẬN

Mật ong nguyên chất và thương mại được chế biến khác nhau.

Mật ong nguyên chất chỉ được khai thác trước khi nó đóng chai, có nghĩa là nó giữ lại hầu hết các chất dinh dưỡng và chất chống oxy hóa có lợi mà nó chứa trong tự nhiên.

Ngược lại, mật ong thương mại có thể trải qua một loạt các chế biến, có thể loại bỏ các chất dinh dưỡng có lợi như phấn hoa và giảm mức độ chất chống oxy hóa của nó.

Khi nói đến việc chọn mua mật ong chất lượng tốt nhất cho sức khỏe, sự lựa chọn hoàn hảo nhất là mật ong nguyên chất không qua chế biến, bởi vì bạn vừa mới biết được chính xác những gì lợi ích mà mật ong nguyên chất mang lại rồi đấy!

Note: (1), (2), (3), (4)...Là những dẫn chứng và chú thích hoặc những thí nghiệm, nghiên cứu khoa học đã được chứng minh.